به گزارش خبرنگار انجمن صنفی شرکت های صنعت آب وفاضلاب به نقل ازایلنا داوود رضا عرب در گفت‌وگو با این رسانه، درباره اوضاع منابع آب‌های زیرزمینی و فرونشست در کشور اظهار داشت: مسئله اصلی این است که آب‌های سطحی و زیرزمینی بهم پیوسته هستند، اما اشکال کار ما از جایی شروع شد که آب سطحی و زیرزمینی را جدای از هم در نظر گرفتیم. در بالادست اقدام به احداث سد و بند کردیم و آب‌های سطحی را منحرف کردیم، غافل از اینکه در پایین‌دست از آب زیرزمینی کاسته می‌شود یعنی رودخانه‌هایی که توسط آبخوان‌ها و منابع آب زیرزمینی تغذیه می‌شدند، خشک شدند. 

تکنولوژی بلای جان آب‌های زیرزمینی شد

وی افزود: مسئله دیگر اینکه آب‌های زیرزمینی ناپیدا هستند وقتی میزان آب سطحی کم است مردم کمتر مصرف می‌کنند، اما در مورد آب زیرزمینی اینگونه نیست چون دیده نمی‌شود، با اتکا به قدرت پمپ اقدام به برداشت بیشتر می‌کنند، غافل از اینکه آبی موجود نیست. سومین مسئله تکنولوژی است، به گفته بیل گیتس تکنولوژی در سیستم‌های ناکارامد ناکارامدی را افزایش می‌دهد، در ایران هم همین تکنولوژی بلای جان آب‌های زیرزمینی شد، پمپ‌ها و برقی کردن چاه‌ها را با هدف تسهیل در دسترسی به آب بکار گرفتیم اما درواقع تک‌بعدی دیدن مسئله باعث شد برداشت از آب زیرزمینی روند تصاعدی به خودش بگیرد. 

طرح خودکفایی؛ امنیت غذایی کشور را به خطر انداخت

این کارشناس حوزه آب چهارمین مسئله را رایگان و ارزان بودن آب در کشور دانست و گفت: مسئله دیگر اینکه طرح‌هایی که در بخش‌های مختلف انجام می‌شود بدون توجه به مهم‌ترین نهاده کشاورزی یعنی آب است، مثلا اراضی شیبدار را زیر کشت بردند. ششمین مسئله طرح خودکفایی است که باعث می‌شود امنیت غذایی کشور از بین برود، چراکه یکجانبه‌نگری باعث شده مسئله آب را در نظر نگیریم، بنابراین همواره آنچه مظلوم واقع می‌شود آب زیرزمینی است.

کیفیت آب هر روز افت می‌کند

وی ادامه داد: اثرات برداشت بی‌رویه از آب زیرزمینی باعث شده سال به سال چاه‌ها رو به خشکی می‌روند، چاه‌های کم‌عمق خشک می‌شوند و کشاورزان به حاشیه شهرها می‌روند، این منجر به شکاف اجتماعی می‌شود. دومین اثر کیفیت آب است یعنی هرچه به عمق می‌رویم کیفیت آب بدتر می‌شود و وقتی این آب بی‌کیفیت به بالا کشیده می‌شود زمین شورتر و محصولات کشاورزی کمتر و اقتصاد مردم بیشتر دچار مشکل می‌شود. 

فرونشست؛ مهم‌ترین پیامد دستبرد به آب‌های زیرزمینی

عرب فرونشست زمین را مهم‌ترین پیامد دستبرد به آب‌های زیرزمینی عنوان کرد و گفت: فرونشست باعث می‌شود فاصله بین دانه‌های خاک از بین برود و آب جای خود را به هوا می‌دهد، بنابراین خاک فشرده می‌شود و علاوه بر فرونشست زمین؛ ساختمان‌ها، جاده‌ها، خطوط لوله و کشاورزی از بین می‌رود و این سرمایه نسل آینده است که از بین می‌رود، یعنی بارندگی به خاک نفوذ نمی‌کند، چون فاصله بین دانه‌ها کم است، بنابراین آب تبخیر و در برخی مناطق سیل جاری می‌شود.

وی تاکید کرد: راهکار اینکه باید آمایش سرزمین داشته و متناسب با ظرفیت بردباری توسعه صنعتی و کشاورزی داشته باشیم. همچنین باید توسعه پایدار داشته باشیم، یعنی اقتصاد، اجتماع و محیط زیست در تعادل باشند، همه اینها نیاز به برنامه‌ریزی دارد. 

این کارشناس حوزه آب بیان داشت: مشکل اصلی ما مدیریت نادرست آب است، می‌توان با تقویت مدیریت و اصلاح آن که لازمه آن اصلاح حکمرانی آب است رویکردها و برنامه‌ها و اقدامات درست داشته باشیم، در غیر این صورت ممکن است اقداماتی ضد اهداف حفظ آب و خاک انجام دهیم.

وی با اشاره به پدیده فرونشست در دیگر کشورها و نحوه مقابله با آن گفت: در کشور هند، پاکستان، در جنوب غرب امریکا ایالت‌هایی مثل کالیفرنیا و چین فرونشست‌هایی رخ داده است. اینها کشورهایی هستند که پرونده فرونشست قوی ندارند ولی برخی زود متوجه شدند و در حال اصلاح هستند. در ایران نیز مناطقی مثل فلات مرکزی، دشت کرمان، رفسنجان، یزد، شرق اصفهان، دشت شهریار و ورامین، دشت مشهد به طور کلی در مرکز ایران فرونشست بیشتری داریم ولی ما همچنان می‌خواهیم در همه زمینه‌ها خودکفا باشیم. فکر می‌کنیم خودمان همه چیز را بلدیم و این کار را مشکل کرده است، باید بدانیم اقتصاد، اجتماع و محیط زیست بهم گره خورده و مدیران به تنهایی نمی‌توانند کاری انجام دهند. بنابراین سیستم حکمرانی باید اصلاح شود و شایسته‌سالاری داشته باشیم تا گام‌های درستی در این حوزه برداریم.

انتهای پیام/

به گزارش خبرنگار انجمن صنفی شرکت های صنعت آب وفاضلاب به نقل از ساینس‌ دیلی، ریزآلاینده‌های موجود در آب اغلب هورمون‌هایی هستند که در محیط تجمع می‌کنند و ممکن است اثرات منفی بر انسان و حیوانات داشته باشند. پژوهشگران "مؤسسه فناوری کارلسروهه" (KIT) و "مؤسسه مهندسی سطح لایب‌نیتس" (IOM) در آلمان، اکنون فرآیندی را برای تخریب فتوکاتالیستی این آلاینده‌ها هنگام عبور از غشاهای پلیمری ابداع کرده‌اند. تابش نور، به بروز یک واکنش شیمیایی می‌انجامد که در نتیجه آن، هورمون‌های استروئیدی روی غشاهای پوشیده‌شده با دی‌اکسید تیتانیوم تجزیه می‌شوند.

در هر جایی که انسان‌ها زندگی می‌کنند، هورمون‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این هورمون‌ها در موارد گوناگونی مانند داروهای ضد بارداری یا مواد کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرند و به فاضلاب وارد می‌شوند. هورمون‌های استروئیدی مانند هورمون‌های جنسی و کورتیکواستروئیدها ممکن است در محیط تجمع کنند و تأثیر منفی بر انسان‌ها و حیوانات بگذارند، زیرا رشد رفتاری و باروری را مختل می‌کنند. به عنوان نمونه، هورمون‌های جنسی ممکن است باعث شوند که ماهی نر، ویژگی‌های جنسی ماهی ماده را داشته باشد. بنابراین مهم است که هورمون‌ها پیش از این که دوباره وارد چرخه آب طبیعی شوند که از آن آب آشامیدنی استخراج می‌شود، همراه با سایر ریزآلاینده‌ها از پساب حذف شوند.

پروفسور "آندریا آیریس شفر" (Andrea Iris Schäfer)، از پژوهشگران این پروژه گفت: تامین آب آشامیدنی سالم در حال حاضر یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در سراسر جهان است. ریزآلاینده‌ها تهدید بزرگی برای آینده ما به شمار می‌روند، زیرا باروری و عملکرد مغز ما را مختل می‌کنند.

فناوری سلول‌های خورشیدی

"شفر" سال‌ها فرآوری آب با نانوفیلتراسیون را بررسی کرده است. برای این منظور، از غشاهای پلیمری با منافذی به اندازه نانومتر استفاده می‌شود. با وجود این، نانوفیلتراسیون به فشار بالا و در نتیجه، انرژی زیادی نیاز دارد. علاوه بر این، ریزآلاینده‌ها ممکن است در غشای پلیمری تجمع کنند و به تدریج وارد آب تصفیه‌شده شوند. حتی اگر آلاینده‌ها به طور کامل جدا شوند، ممکن است جریانی از آلاینده‌های متمرکز به وجود بیاید و به تصفیه بیشتر نیاز داشته باشد.

"شفر" از فناوری سلول‌های خورشیدی الهام گرفت که زمینه کار پروفسور "برایس ریچاردز" (Bryce Richards)، پژوهشگر مؤسسه فناوری کارلسروهه بوده است. ایده "شفر"، پوشاندن غشاهای پلیمری با دی‌اکسید تیتانیوم و طراحی غشاهای فوتوکاتالیستی بود. در این ایده، نانوذرات دی‌اکسید تیتانیوم روی غشاهای میکروفیلتراسیون اعمال می‌شوند که منافذ آنها تا حدودی بزرگتر از غشاهای تهیه‌شده با نانوفیلتراسیون است.

سپس تابش نور، یک واکنش شیمیایی را ایجاد می‌کند که در نتیجه آن، هورمون‌های استروئیدی روی غشاها تجزیه می‌شوند. "شفر" و همکارانش اکنون ایده خود را محقق کرده و فناوری جدیدی را ارائه کرده‌اند.

"شفر"، پژوهش خود و همکارانش را در این جمله خلاصه کرد: "ما یک کاتالیزگر برای آب ابداع کرده‌ایم".

پژوهشگران اکنون در نظر دارند که با کاهش زمان مورد نیاز و انرژی مصرفی، فناوری خود را بهبود ببخشند.

این پژوهش در مجله "Nature Nanotechnology" به چاپ رسید.

انتهای پیام/

به گزارش خبرنگار انجمن صنفی شرکت های صنعت آب وفاضلاب از وزارت نیرو، "فیروز قاسم‌زاده" با اعلام این خبر افزود: متوسط کسر مخزن سالانه آبخوان‌های آبرفتی کشور در سال آبی 00-1399 که یک سال بسیار کم‌آب بود، بیش از 7.1 میلیارد متر مکعب بوده است.

وی با اشاره به پیامدهای افت سطح آب زیرزمینی اظهار کرد: خشک شدن رودخانه‌ها و تالاب‌ها، از بین رفتن پوشش گیاهی، افزایش گرد و خاک، فرونشست زمین، ایجاد فروچاله‌ها و شکاف‌های طولانی در دشت‌ها و شور شدن آب زیرزمینی در این مناطق از پیامدهای جدی افت سطح آب‌های زیرزمینی خواهد بود.

قاسم‌زاده تصریح کرد: بررسی منطقه‌ای تغییرات سطح آب و حجم مخازن آبرفتی گویای آن است که نواحی غرب و تاحدی شمال و شمال غرب کشور و فلات مرکزی و نوار شرق که وسیع‌ترین و ضخیم‌ترین پهنه‌های آبرفتی را در برگرفته و بیشترین سهم برداشت از منابع آب زیرزمینی را دارد، همچنان با تشدید افت سطح آب و کسری مخزن همراه است.

وی عنوان کرد: متأسفانه آثار منفی افت آب‌های زیرزمینی باعث نابودی آبخوان‌های کشور می‌شود و احیای آنها را نیز دچار مشکل می‌نماید، بطوریکه فرونشست زمین علاوه بر خسارت‌هایی که به زیرساخت‌ها و ابنیه وارد می‌کند، تراکم لایه‌های خاک و کاهش تخلخل آن را باعث شده و در نهایت منجر به از بین رفتن ظرفیت ذخیره آب در آبخوان و عدم امکان ذخیره آب در سفره آب زیرزمینی می‌‌شود.

قاسم‌زاده با بیان اینکه منابع آب زیرزمینی به‌عنوان ذخایر استراتژیک و ارزشمندی هستند که شکل‌گیری آنها طی سالیان طولانی صورت می‌پذیرد، افزود: در اقلیم‌های با محدودیت دسترسی به منابع آبی نظیر اقلیم خشک و نیمه خشک کشورمان، وابستگی به منابع آب زیرزمینی بالاست و عدم تعادل در این ذخایر خدادادی می‌تواند باعث بروز مشکلات و تنش‌های آبی جدی شود.

وی خاطرنشان کرد: در کنار روند کاهشی بارش کشور، روند افزایشی دما باعث افزایش تبخیر و کاهش سهم بارش‌های مؤثر شده که شرایط مذکور در کنار تغییرات عوامل اجتماعی و اقتصادی در طول سال‌های گذشته و همچنین اتخاذ نشدن تصمیم‌های متناسب با شرایط کم‌آبی، باعث تغذیه نشدن مناسب و افت تراز آب زیرزمینی شده و همین امر باعث محدودیت منابع آب در دسترس و ضعیف‌تر شدن آبخوان‌ها می‌شود.

قاسم زاده با اشاره به اقدامات انجام یافته در قالب طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی تصریح کرد: فعالیت‌های مهمی  در حوزه انسداد چاه‌های غیرمجاز، تجهیز چاه‌ها به ابزار اندازه‌گیری، جلوگیری از اضافه برداشت چاه‌های مجاز، اجرای پروژه‌های تغذیه مصنوعی و فرهنگسازی انجام شده که ضرورت دارد به‌منظور جلوگیری از افت بیشتر آبخوان‌ها، ضمن تداوم فعالیت‌های فوق‌الذکر، با آگاهی‌رسانی، جلب مشارکت ذی‌نفعان و پرهیز از رفتارهای اسراف‌گرایانه در جهت بهبود وضعیت منابع آب زیرزمینی گام برداریم.

انتهای پیام/