به گزارش خبرنگار انجمن صنفی شرکت های صنعت آب وفاضلاب به نقل از ایلنا محسن موسوی در گفت‌وگو با این رسانه، در ارزیابی برداشت آب‌های ژرف اظهار داشت: پروژه مطالعاتی آب ژرف از منطقه سیستان آغاز و تاکنون 3 چاه آب بین عمق 2 تا 3 هزار متر حفاری شده و طبق اطلاع حاصله این چاه‌ها مقادیری آبدهی داشته‌اند، اما موضوع این است که این آب‌های ژرف به قطعیت نرسیده و اولین بار بوده که این کار انجام شده، گرچه مطالعاتی هم انجام شده اما نباید به عنوان نکته امیدبخش برای تامین آب سیستان مطرح می‌شد.

وی افزود: اخیرا کارشناسان محیط زیست اعلام کردند که این آب دارای رادیواکتیو است، از ابتدا مشخص بود که آب‌هایی که از عمق زیاد استخراج می‌شوند دارای رادون است که آسیب‌زا بوده و برای سلامتی مضر است، از چند ماه قبل کارشناسان اعلام کردند که نباید این آب را به عنوان یک منبع قطعی مطرح کنند و تامین آب سیستان را با آن گره بزنند، مضافا اینکه سیستان بیش از 50 میلیون متر مکعب در سال آب برای شرب نیاز دارد که برای این میزان آب حداقل به 100 تا 150 حلقه چاه با این خصوصیات نیاز است، ضمن اینکه نمی‌دانیم چاه‌هایی که در آینده احداث می‌شوند آیا آب خواهند داشت یا خیر.

این فعال بخش آب و محیط زیست تصریح کرد: طبق مطالعات گفته شده که این آب تجدیدپذیر است و مشکلی ندارد اما نیاز به مطالعه و بررسی دارد نباید فورا قضاوت کرد و تامین نیاز مردم سیستان را با این آب ژرف متصل کرد، در هر حال موضع صفر و یک نیست، در منطقه سیستان چند معدن مس در حال بهره‌برداری وجود دارد که این آب برای تامین آب معادن می‌تواند مناسب باشد چون آن اطراف آبی نیست ولی برای شرب که آب زیاد و پایدار و سالم نیاز است، قابل تائید نیست.

وی با انتقاد از اینکه چرا دستگاه حفاری در شهر سراوان منطقه بلوچستان که خود دارای رودخانه بوده و بارش فصلی دارد، مستقر شده، تاکید کرد: هنوز مشخص نیست که چرا در منطقه بلوچستان باید چاه ژرف احداث شود، علاوه بر آن در جلسات استانداری اصفهان هم مطرح شده که در این استان نیز حفاری صورت گیرد در حالی که کار اشتباهی است، ابتدا باید مطالعه صورت گیرد و نتیجه مشخص شود، نه اینکه فورا وارد فاز اجرا شوند و ردیف بودجه‌ای مشخص کنند.

موسوی تاکید کرد: برفرض که آب سالم هم باشد آب ژرف برای تامین شرب حداقل به 100 چاه در منطقه سیستان نیاز است چون از عمق بسیار زیاد پمپاژ می‌شود، ادوات و تجهیزاتی که برای پمپاژ نیاز است به سرعت فرسوده می‌شود، هزینه برداشت یک متر مکعب آب ژرف بیش از 4 دلار است، وزارت نیرو اعلام کرده 10 میلیون متر مکعب خرید آب ژرف را برای تامین شرب اهالی سیستان تضمین می‌کند اما سوال اینکه هر سال در منطقه سیستان 50 میلیون متر مکعب برای 5 شهر و 600 روستا به آب شرب نیاز دارد، آیا این آب پاسخگوی نیاز آبی استان خواهد بود؟

وی در ادامه با اشاره به تجربه دیگر کشورها در حوزه آب ژرف بیان کرد: ما نمی‌توانیم بگوییم چون استرالیا و یا عربستان روی آب‌های ژرف کار کرده‌اند ما هم باید همین کار را بکنیم، کلا ایران در زمینه مدیریت برداشت از آب‌های زیرزمینی خوب عمل نکرده و در حکمرانی آب از منظر استحصال منابع آب زیرزمینی بسیار ناکارامد بوده، به طوری که نیمی از آب‌های استاتیک را که متعلق به نسل‌های آینده است، از دشت‌ها استحصال کرده‌ایم که حاصل آن فرونشست اغلب دشت‌ها بوده است، بنابراین چون کارنامه خوبی در زمینه استحصال آب از منابع زیرزمینی نداریم پیشنهاد می‌شود روی آب‌های ژرف هرچند هم موفق باشد کار نکنیم چون سرنوشتی مثل عربستان را شاهد خواهیم بود که در دهه 2000  با تامین آب از منابع ژرف حتی به صادرکننده گندم تبدیل شد ولی اکنون آب تمام شده و  منابع چندانی ندارد، شاید کشوری مثل استرالیا موفقیت‌هایی حاصل کرده باشد ولی ما تا مسائل حکمرانی آب را حل نکنیم نمی‌توانیم مدیریتی روی منابع آب زیرزمینی داشته باشیم.

موسوی خاطرنشان کرد: حتی اگر این آب سالم باشد برای برداشت آن از عمق زیاد باید هزینه بالایی صورت گیرد، تامین برق نیاز دارد، مضافا اینکه با این پروژه‌ها فرصت‌ها را از دست می‌دهیم و سراغ مباحثی می‌رویم که هنوز قطعیت نیافته است، ما روی دیپلماسی آب کار نمی‌کنیم، وزارت خارجه و نیرو تامین حقابه 820 میلیون متر مکعبی از افغانستان را رها کرده و دنبال حفاری آب ژرف که هزینه‌بر و دشوار است، رفته‌اند. 

وی گفت: پیشنهاد می‌شود به جای پرداختن به این طرح‌ها سراغ پروتکل ایران و افغانستان بروند و تمهیداتی فراهم شود که این پروتکل اجرایی و آب از آن طریق تامین شود، اقدام دیگر انتقال آب از دریای عمان است. 

این کارشناس حوزه آب با بیان اینکه سیستان دروازه کشور است، از نظر سوق‌الجیشی بسیار اهمیت دارد، بنابراین باید به لحاظ آبی تامین شود، سیستان هیچ منبع آب دیگری غیر از هیرمند ندارد و متاسفانه در 40 سال اخیر اقدامات وزارت خارجه و نیرو در این حوزه ضعیف و کلا منفعل بوده‌اند.

انتهای پیام/

به گزارش خبرنگار انجمن صنفی شرکت های صنعت آب وفاضلاب به نقل ایسنا مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) وابسته به جهاد دانشگاهی، در راستای سنجش آگاهی شهروندان از بحران آب در کشور، نظرسنجی را به شیوه مصاحبه تلفنی در دی‌ماه ۱۴۰۰ با اندازه نمونه ۱۵۸۴ نفر از شهروندان بالای ۱۸ سال کل کشور (شهر و روستا) انجام داد.

در این نظرسنجی از شهروندان پرسیده شد که "به نظر شما ایران از نظر منابع آبی، کشور کم آب یا پرآبی است؟" نتایج به دست آمده در این نظرسنجی نشان داد،‌ از هر ۱۰ شهروند بالای ۱۸ سال، ۳ نفر معتقد است که ایران از نظر منابع آبی پرآب محسوب می‌شود. براین اساس، ۶۱.۵ درصد مردم معتقدند ایران کشور کم آبی است و در مقابل ۳۱.۷ درصد ایران را کشور پرآبی می‌دانند؛ ۶.۸ درصد نیز گزینه نمی‌دانم را در پاسخ به این سؤال انتخاب کردند.

با افزایش سن، باور به اینکه ایران کشور کم آبی است، بیشتر می‌شود. ۶۶.۷ درصد افراد بالای ۵۰ سال، ایران را کشور کم آبی می‌دانند، درحالیکه این میزان بین جوانان ۲۹-۱۸ سال ۶۰.۶ درصد است. همچنین افراد با تحصیلات دانشگاهی (۶۲.۹ درصد) بیش از سایر افراد، ایران را کشور کم آبی می‌دانند و این میزان در بین افراد با تحصیلات کمتر از دیپلم ۵۹.۴ درصد است.

انتهای پیام

به گزارش خبرنگار انجمن صنفی شرکت های صنعت آب وفاضلاب به نقل ایسنا، با سرعت گرفتن گذار انرژی و جست و جوی کشورها برای پروژه های زیرساخت در مقیاس گسترده و مطمئن به منظور تامین تقاضای آتی، برق آبی موقعیت خود به عنوان محبوب‌ترین منبع نیروی تجدیدپذیر در جهان را تحکیم می کند.

طبق گزارش "ریستاد انرژی"، برق آبی در یک ششم از تولید برق جهان سهم دارد و از این نظر پس از زغال سنگ و گاز طبیعی قرار می گیرد. مشارکت این صنعت در تولید نیرو حدود ۶۰ درصد بالاتر از نیروی هسته ای و بالاتر از انواع منابع نیروی تجدیدپذیر به صورت کلی است. تولید برق از منبع برق آبی در سال ۲۰۲۱ اندکی رشد کرد و به ۴۴۱۴ تراوات ساعت در مقایسه با ۴۳۶۰ تراوات ساعت در سال ۲۰۲۰ رسید. در حالی که ظرفیت حدود ۱۷ گیگاوات در سال ۲۰۲۰ و ۱۴ گیگاوات در سال ۲۰۲۱ اضافه شد.

سرمایه گذاریها در این بخش پیش از سال ۲۰۲۰ تا حدودی آهسته شد زیرا منابع دیگر تجدیدپذیر مانند نیروی بادی و فوتوولتائیک خورشیدی توسعه پیدا کردند. این وضعیت با تاخیرها در چندین پروژه برق آبی بزرگ و عدم تغییر سیاست در بعضی از مناطق که باعث توقف رشد شد، تشدید شد. با این حال همچنان که کشورها انگیزه بیشتری برای یافتن گزینه های تجدیدپذیر مناسب برای کربن زدایی از تامین انرژی خود پیدا می کنند، صنعت برق آبی رنسانسی را تجربه می کند.

کاران ساتوانی، تحلیلگر شرکت "ریستاد انرژی" می گوید: برق آبی ستون فقرات تولید برق کم کربن است و از دهه ۱۹۷۰ رشد کرده است. طی دو دهه گذشته ظرفیت جهانی نصب شده برق آبی از ۶۸۰ گیگاوات در سال ۲۰۰۰ به ۱۲۰۰ گیگاوات در سال ۲۰۲۱ رسیده که رشد بیش از ۷۵ درصدی را نشان می دهد.

برق آبی در سراسر جهان

چین در مجموع با بیش از ۳۴۰ گیگاوات ظرفیت برق آبی نصب شده که بیش از سه بربر ظرفیت ۱۱۲ گیگاوات برزیل است، در سطح جهانی در رتبه اول قرار دارد. آمریکا (۸۴ گیگاوات)، کانادا (۸۱ گیگاوات) و روسیه (۵۰ گیگاوات) در رتبه های سوم، چهارم و پنجم قرار دارند و پس از آنها کشورهای هند (۴۷ گیگاوات)، نروژ (۳۳ گیگاوات)، ترکیه (۳۰ گیگاوات) و ژاپن (۲۳ گیگاوات) قرار می گیرند.

در سالهای اخیر کشورهای آسیایی و آمریکای جنوبی که در صدر آنها چین و برزیل قرار دارند، پرچمدار افزودن ظرفیت جهانی برق آبی بوده اند در حالی که وضعیت قاره های دیگر نسبتا یکنواخت بوده است. پیش بینی می شود مجموع ظرفیت برق آبی نصب شده در آسیا از ۴۶۲ گیگاوات در سال ۲۰۱۷ به ۵۱۴ گیگاوات در سال ۲۰۲۲ رشد کند. مجموع ظرفیت در آمریکای جنوبی طی همین مدت از ۱۷۵ گیگاوات به ۱۹۲ گیگاوات رشد می کند.

پروژه برق آبی بایهتان چین که فعالیت دو واحد از ۱۶ واحد آن در ژوئن سال ۲۰۲۱ آغاز شد، بمحض این که تا پایان امسال به طور کامل عملیاتی شود، سالانه حداکثر ۱۶ گیگاوات نیرو تولید خواهد کرد و با کنار زدن پروژه سد "تری گورجس" در هوبی، به دومین پروژه برق آبی بزرگ جهانی تبدیل می شود. نیروگاه برق آبی وودانگ دی که یک پروژه چینی بلندپروازانه دیگر است با ظرفیت نصب شده ۱۰.۲ گیگاوات، در ژوئن سال گذشته فعالیت کامل را آغاز کرد وبه عنوان هفتمین پروژه برق آبی بزرگ در سراسر جهان شناخته شد.

انتظار می رود عمده رشد ظرفیت تا سال ۲۰۳۰ مربوط به پروژه های عظیم در آسیا و آفریقا باشد. پیش بینی شده است ظرفیت نصب شده در آفریقا با نرخ رشد سالانه ۲.۵ درصد از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۳ رشد کند که این رشد عمدتا توسط اتیوپی، موزامبیک و اوگاندا هدایت می شود.

بر اساس گزارش اویل پرایس، عمده پروژه های بزرگ در آسیا و آفریقا توسط شرکتهای دولتی مدیریت می شوند. انتظار می رود روند توسعه برق آبی در چین ظرف سالهای آینده به دلیل نگرانیهای رو به رشدی که نسبت به تاثیر محیط زیستی و کاهش پایگاههای جذاب از نظر اقتصادی برای پروژه های بزرگ وجود دارد، آهسته شود. با این حال پیش بینی می شود اهداف بلندمدت جدید هند و مشوقهای مالی سیلی از پروژه های بزرگ را به دنبال داشته باشد. دولت هند قصد دارد ظرفیت برق آبی را در دهه جاری حدود ۵۵ درصد افزایش داده و تا سال ۲۰۳۰ به ۷۳ گیگاوات برساند. هیچ افزایش ظرفیت قابل توجهی در آمریکای شمالی و اروپا برای دو سال آینده پیش بینی نمی شود. با این حال مدرنیزه سازی اولویت اصلی هر دو منطقه در دهه جاری خواهد بود.

انتهای پیام